Trái phiếu là gì? Sự khác nhau giữa trái phiếu và cổ phiếu

Trái phiếu là gì? Trái phiếu là hình thức đầu tư chứng khoán rất phổ biến trên thế giới. Tuy nhiên, ở Việt Nam nhiều nhà đầu tư còn chưa quen với hình thức đầu tư trái phiếu. Vậy trái phiếu là gì và có những quy định pháp luật nào liên quan đến việc đầu tư trái phiếu. Bài viết dưới đây, Novahome sẽ giải đáp những thắc mắc này giúp các bạn. Xem ngay nhé!

Trái Phiếu Là Gì?

Định nghĩa trái phiếu là gì?

Trái phiếu là gì? Trái phiếu là một loại chứng khoán huy động vốn trong đó quy định nhà phát hành (đi vay) phải trả cho cho nhà đầu tư (cho vay) một khoản tiền với một lãi suất cố định trong một thời gian xác định. Nhà phát hành trái phiếu phải hoàn trả khoản cho vay cho nhà đầu tư khi nó đáo hạn.

• Có thời gian xác định cụ thể, với một lợi tức theo quy định.
• Nhà phát hành phải hoàn trả khoản vay ban đầu khi nó đáo hạn.
• Nhà phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp, một tổ chức chính quyền hay Kho bạc nhà nước.

Đặc điểm của trái phiếu là gì?

Sau khi hiểu được định nghĩa của trái phiếu là gì, hãy cũng Novahome tìm hiểu các đặc điểm chính của trái phiếu nhé.

• Nguồn thu nhập của trái phiếu chính là tiền lãi. Đây là khoản thu cố định mà không dựa vào tình hình kinh doanh của đơn vị phát hành trái phiếu.
• Trái phiếu được cho là chứng khoán nợ. Vì vậy khi đơn vị phát hành trái phiếu có thể bị giải thể hoặc phá sản thì phải có nghĩa vụ thanh toán cho những nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu trước, sau đó mới chia cho các cổ đông trong công ty.
• Người sở hữu trái phiếu sẽ không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào về việc sử dụng vốn vay như thế nào của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải thanh toán đầy đủ theo hợp đồng vay.

Các thuật ngữ về trái phiếu

Giá của Trái phiếu là gì?

Giá trái phiếu hay giá phát hành trái phiếu chính là định mức giá trị của mỗi trái phiếu khi được chào bán ra ngoài thị trường. Các loại trái phiếu khác nhau sẽ có giá phát hành khác nhau. Thông thường giá của trái phiếu sẽ được tính toán theo mức phần trăm của giá trị mệnh giá đó. Để tính toán đưa ra giá của một trái phiếu là một công việc phức tạp. Cần phải dựa vào tình hình thực tế của thị trường lúc đó, thị trường của bên phát hành trái phiếu, cân nhắc tính toán rất kỹ lưỡng. Một số khái niệm thường gặp trong giá phát hành trái phiếu: 

• Giá đi ngang: Là giá trái phiếu ngang bằng với giá phát hành của trái phiếu đó và được chào bán ra thị trường.
• Giá chiết khấu: Mệnh giá của trái phiếu cao hơn giá phát hành. Các nhà đầu tư trái phiếu có thể mua trái phiếu với giá thấp hơn mệnh giá của nó. 
• Giá gia tăng: Giá bán phát hành ra thị trường cao hơn mệnh giá của trái phiếu. 

Như vậy chúng ta có thể thấy việc đầu tư vào trái phiếu nên tùy vào từng thời gian nhất định, lựa chọn loại giá trái phiếu đầu tư cho hợp lý. Mệnh giá của trái phiếu là gì? Đây được hiểu là giá trị được ghi trên tờ trái phiếu. 

Thời hạn của Trái phiếu là gì?

Thời hạn trái phiếu là gì? Một trái phiếu hay một loại trái phiếu luôn có thời hạn riêng cho mình. Việc tìm hiểu thời hạn của trái phiếu đối với các nhà đầu tư là rất quan trọng. Khái niệm “ Term Bonds” được hiểu là thời hạn của trái phiếu. Thời hạn của trái phiếu được định nghĩa là thời gian số năm trái phiếu được lưu hành trên thị trường. Sau thời gian đó bên phát hành trái phiếu sẽ phải thanh toán toàn bộ cả gốc lẫn giá trị lãi cho người chủ đầu tư trái phiếu đó. 

Ý nghĩa của trái phiếu là gì đối với cả bên bán và bên mua đều rất quan trọng. Thông thường thì đây là khoảng thời gian được tính toán bởi bên cho phát hành trái phiếu và cũng là thời hạn mục tiêu kinh doanh. Thời hạn trái phiếu có thể phản ánh rõ mục tiêu kinh doanh của doanh nghiệp và khoảng thời gian nhận số tiền lãi trái phiếu của các nhà đầu tư trái phiếu. Đối với các trái phiếu có thời hạn dài thường có phần lãi suất hấp dẫn và cao hơn các trái phiếu ngắn hạn.

Đây cũng là một mối quan hệ của thời hạn trái phiếu và lãi suất trái phiếu được biểu thị bằng đường cong Yield Curve. 

Thị trường Trái phiếu là gì?

Thị trường trái phiếu là gì? Thị trường trái phiếu được hiểu là nơi diễn ra các giao dịch trao đổi mua bán trái phiếu với các mức giá khác nhau và đông đảo các nhà đầu tư tham gia. Ngoài ra còn có các hình thức môi giới trái phiếu mua bán trao đổi trái phiếu trên thị trường trái phiếu. 

Thị trường trái phiếu có các tình năng và đặc điểm riêng của nó. Do đó thị trường trái phiếu được chia thành rất nhiều loại khác nhau. Tùy vào từng mục đích đầu tư các nhà đầu tư nên chọn lựa cho mình thị trường trái phiếu phù hợp. 

Thị trường trái phiếu chính phủ là một nhân tố then chốt đảm bảo cho thị trường trái phiếu hoạt động tốt và có khả năng huy động vốn nhanh chóng. Trong những trường hợp nhà nước cần vốn bù đắp cho sự thiếu hụt ngân sách, thị trường trái phiếu chính phủ sẽ là nơi đầu tư chủ yếu của rất nhiều người. 

Đặc biệt trong thị trường trái phiếu chính phủ các chủ thể tham gia được bảo vệ và có quyền lợi rõ ràng của riêng mình. Thị trường trái phiếu chính phủ được coi là một thị trường chuẩn cho các thị trường tài chính hiện nay. Các trái phiếu được phát hành trong thị trường trái phiếu chính phủ chủ yếu phục vụ mục đích huy động vốn theo các kế hoạch nhà nước đề ra. Không những thế đây còn là nơi để giúp cho nhà nước quản lý dòng tiền trên thị trường. Ngăn chặn và chống lại các hiện tượng lạm phát. 

Phân loại các loại trái phiếu?

Dựa theo các đặc điểm khác nhau, trái phiếu được phân loại theo các yếu tố sau: Lợi tức trái phiếu, người phát hành, hình thức, tính chất trái phiếu, mức độ đảm bảo thanh toán.

Phân loại theo người phát hành trái phiếu là gì?

• Trái phiếu doanh nghiệp: Là trái phiếu được các doanh nghiệp nhà nước, công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn phát hành ra thị trường nhằm tăng vốn hoạt động. 
• Trái phiếu chính phủ: Mục đích phát hành để đáp ứng được nhu cầu chi tiêu của Chính phủ. Nhằm huy động nguồn tiền nhàn rỗi trong dân, các tổ chức kinh tế –  xã hội. Và đây được xem là nhà phát hành có uy tín nhất, vì vậy khi mua trái phiếu Chính phủ cũng được xem là loại ít rủi ro nhất.
• Trái phiếu của Ngân hàng hay tổ chức tài chính: Mục đích phát hành nhằm tăng thêm nguồn vốn hoạt động.

Phân loại theo hình thức trái phiếu là gì?

• Trái phiếu định danh: Có ghi tên của người mua trong sổ sách của nhà phát hành theo đặc điểm của trái phiếu. Người giữ trái phiếu là người sở hữu trái phiếu.
• Trái phiếu vô danh: Không ghi tên của người mua trên trái phiếu và trên sổ phát hành. Trái chủ là người được hưởng lợi từ trái phiếu vô danh.

Phân loại theo tính chất trái phiếu là gì?

• Trái phiếu chuyển đổi: Là trái phiếu của công ty cổ phần, trái chủ có quyền chuyển sang cổ phiếu của công ty đó. Được quy định cụ thể về thời gian cũng như tỷ lệ khi mua trái phiếu.
• Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu: Loại trái phiếu kèm theo phiếu cho phép trái chủ có quyền mua một lượng nhất định cổ phiếu của công ty.
• Trái phiếu có thể mua lại: Là trái phiếu cho phép người phát hành có quyền mua lại một hay toàn bộ trái phiếu khi đến hạn thanh toán.

Phân loại theo mức độ thanh toán của trái phiếu

Trái phiếu đảm bảo là gì?

Trái phiếu đảm bảo là gì? Đây là loại trái phiếu đảm bảo bằng việc nhà phát hành dùng tài sản có giá trị (ví dụ: bất động sản) làm vật bảo đảm cho việc phát hành. Nếu nhà phát hành họ mất khả năng thanh toán, thì lúc này trái chủ có quyền thu và bán tài sản đó để thu hồi số tiền mà bên phát hành còn nợ. Trái phiếu đảm bảo gồm 2 loại sau:

• Trái phiếu gồm tài sản cầm cố: Là trái phiếu bảo đảm khi người phát hành cầm cố tài sản có giá trị đảm bảo thanh toán cho trái chủ. Thông thường giá trị của tài sản cầm cố sẽ lớn hơn tổng mệnh giá của trái phiếu phát hành, nhằm đảm bảo quyền lợi cho trái chủ.
• Trái phiếu đảm bảo bằng chứng khoán ký quỹ: Là loại trái phiếu đảm bảo bằng việc nhà phát hành đem ký quỹ sổ chứng khoán chuyển nhượng, để đảm bảo cho tài sản mình sở hữu.

Trái phiếu không bảo bảo là gì?

Là trái phiếu phát hành không có tài sản làm minh chứng đảm bảo uy tín cho người phát hành. 

Sự khách nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu là gì?

Hiện nay trên thị trường chứng khoán khá phổ biến 2 hình thức đầu tư là cổ phiếu và trái phiếu, tuy nhiên nhiều người vẫn còn nhầm lẫn giữa 2 hình thức này. Vì vậy, để hiểu rõ hơn, các bạn theo dõi bảng so sánh sau đây nhé!

Có nên đầu tư vào trái phiếu không?

Qua quá trình phân tích tìm hiểu kỹ lưỡng ta có thể thấy được những ưu điểm và nhược điểm của trái phiếu là gì. Nhìn chung, về ưu điểm thì trái phiếu có lãi suất cao hơn lãi suất tiết kiệm có cùng kỳ hạn. Dễ dàng thanh toán chuyển nhượng với các chủ thể khác nhau.

Về nhược điểm có khả năng gặp phải trường hợp chủ thể phát hành không thể trả nợ. Không thể chuyển đổi hay rao bán ngay với lợi nhuận mong muốn. Việc đầu tư cần phải có được sự mạo hiểm. 

Với hình thức đầu tư trái phiếu là hình thức nên đầu tư do có tính chất an toàn cao hơn các hình thức đầu tư lợi nhuận cao khác. So với tiết kiệm thì đầu tư vào trái phiếu sẽ làm gia tăng tài sản một cách nhanh chóng hơn rất nhiều.

Trên đây là toàn bộ giải đáp của về vấn đề trái phiếu là gì và đặc điểm khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu. Hy vọng qua bài viết giúp bạn có những kiến thức thật bổ ích giúp cho việc đầu tư của mình thêm suôn sẻ. Hãy để lại quan điểm của bạn về bài viết trái phiếu là gì dưới đây để Novahome giải đáp thắc mắc và cải thiện nội dung thêm nhé!